642Z1442-20251001-TK-MKBR.jpg

Granice kompetencji na MKBR: kiedy księgowy powinien odesłać klientów do prawnika

02 października 2025
Panel z udziałem właścicielki biura rachunkowego Eweliny Włodarczyk oraz adwokatów Karola Wątrobińskiego i Mateusza Brzezińskiego dotyczył kwestii fundamentalnej dla rynku usług profesjonalnych: wyznaczenia linii demarkacyjnej między obsługą księgową a doradztwem prawnym i podatkowym. Punktem wyjścia był typowy dla biur rachunkowych przypadek – klient, działając pod presją czasu, żąda interpretacji zapisów umownych wraz ze wskazaniem skutków cywilnych, podatkowych i finansowych.

W ocenie Eweliny Włodarczyk, oczekiwanie takiej pomocy wykracza poza standardową umowę na obsługę księgową i de facto stanowi świadczenie usług doradczych, często prawniczych. Kluczowe jest tu ryzyko ubezpieczeniowe: polisy OC biur rachunkowych nie obejmują czynności z zakresu pomocy prawnej. Odpowiedzialność za negatywne skutki nieprawidłowo skonstruowanej umowy – nawet jeśli wzorowanej na powszechnie dostępnych szablonach – może więc spocząć na podmiocie, który przekroczył swoje kompetencje.

Karol Wątrobiński zwrócił uwagę na praktyczną dynamikę relacji z klientem. Biura rachunkowe są często pierwszym adresem w sytuacjach problemowych, a zaufanie skłania do natychmiastowego reagowania. Taka postawa, choć zrozumiała biznesowo, niesie ryzyko merytoryczne – prawo materialne i podatkowe zmienia się szybko, a analogie oparte na doświadczeniach z innych spraw bywają zawodną metodą doradczą. Profesjonalizm wymaga więc jednoznacznego komunikatu: analiza umowy lub rekomendacja rozwiązań prawnych wykracza poza zakres usługi księgowej.

Mateusz Brzeziński uzupełnił tę perspektywę o wymiar karnoskarbowy. Granica między dopuszczalną optymalizacją a czynem zabronionym jest cienka, a odpowiedzialność – zindywidualizowana. Nieuprawnione udzielanie porad prawnych może skutkować nie tylko sporem cywilnym, lecz także konsekwencjami na gruncie kodeksu karnego skarbowego. Z punktu widzenia zarządzania ryzykiem decydujące jest więc działanie w ramach kompetencji potwierdzonych polisą oraz w obszarze praktyki faktycznie świadczonej.

Wspólnym mianownikiem wypowiedzi panelistów była asertywność i transparentna komunikacja. Profesjonalna obsługa polega na tym, by szybko, precyzyjnie i bez eufemizmów wskazać granice umowy: rozliczenia na podstawie dostarczonej dokumentacji należą do księgowości; opiniowanie umów, prognozowanie skutków prawnych i podatkowych – do właściwych specjalistów. Taki komunikat nie powinien kończyć relacji, lecz otwierać ścieżkę rozwiązania: rekomendację kancelarii prawnej lub doradcy podatkowego, najlepiej w trybie „ciepłego” przekierowania.

Z tego wynika model współpracy, który rynek już w istocie realizuje: sieć sprawdzonych partnerów o uzupełniających się specjalizacjach zamiast jednego „ulubionego” adresu. Skala i różnorodność spraw, różne tempo pracy kancelarii i ich moce przerobowe sprawiają, że wachlarz kontaktów jest biznesową koniecznością. Paneliści zwrócili jednocześnie uwagę na trend budowania pod jednym parasolem marki pakietu usług – księgowości, kadr i płac, doradztwa podatkowego i prawnego. Choć model „one-stop-shop” odpowiada na oczekiwanie klienta, by „mieć wszystko w jednym miejscu”, jego efektywność zależy od rygorystycznego przestrzegania kompetencji i klarownego podziału odpowiedzialności.

W kontekście konstrukcji umów uczestnicy odradzali rozwiązania trójstronne (klient–biuro–kancelaria) jako konfliktogenne i niepraktyczne, o ile podmioty nie są kapitałowo powiązane. Przejrzystość i bezpieczeństwo zapewniają odrębne umowy i odrębne polisy – to redukuje spory o zakres odpowiedzialności i ułatwia zarządzanie ryzykiem po każdej stronie.

Na poziomie relacji z klientem konkluzja była jednoznaczna: zaufanie buduje nie deklaracja „zrobimy wszystko”, lecz konsekwentne zarządzanie oczekiwaniami i rzetelne wskazanie właściwej ścieżki. Jak podkreślali prawnicy, jeśli klient nie akceptuje tych reguł, etyka zawodowa wymaga rozważenia zakończenia współpracy. W praktyce jednak to asertywność i uczciwe zakomunikowanie granic kompetencji przynoszą długoterminowe korzyści: ograniczają odpowiedzialność, zwiększają bezpieczeństwo po obu stronach i wzmacniają retencję – bo klient wraca do tych, którzy potrafią nie tylko policzyć podatki, lecz także właściwie zarządzić ryzykiem prawnym, kierując sprawę tam, gdzie powinna trafić.

Polecane aktualności
02 października 2025
Debata mediów podczas VI Kongresu Biur Rachunkowych w Targach Kielce stała się punktem odniesienia do szerszej refleksji nad rolą prasy branżowej w procesie stanowienia prawa. W czasach, gdy informacja rozprzestrzenia się błyskawicznie, a konkurencją dla gazet są TikTok czy Facebook, pytanie o to, czy media mają realny wpływ na legislację, nabiera szczególnego znaczenia.
01 października 2025
VII panel moderowany podczas tegorocznego MKBR służył dyskusji na temat istotnych zagadnień, m.in. tego, jak ustalać rynkowe ceny w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi czy jak rozpoznać obowiązek dokumentacyjny. Problemy te były szeroko omawiane przez zaproszonych na scenę gości.
01 października 2025
Automatyzacja procesów księgowych i kadrowych staje się kluczowym elementem rozwoju biur rachunkowych. Dzięki nowoczesnym narzędziom i integracji systemów możliwe jest nie tylko oszczędzanie czasu, ale też zwiększenie bezpieczeństwa danych i jakości obsługi klienta.
01 października 2025
Biura rachunkowe działają dziś w otoczeniu pełnym zmian prawnych i rosnących oczekiwań klientów. Współpraca z doradcą podatkowym, jak argumentowano podczas tegorocznego MKBR, pozwala ograniczać ryzyko błędów, zapewniać większe bezpieczeństwo podatkowe i wzmacniać profesjonalny wizerunek biura.
01 października 2025
Dynamiczne zmiany na rynku pracy, rosnąca rola polityki personalnej i wyzwania związane z zatrudnianiem obcokrajowców – to główne wątki panelu „Polityka zatrudniania pracowników. Co za nami, co nas czeka?”, który odbył się podczas MKBR. Eksperci podkreślali, że dziś firmy muszą działać szybciej, bardziej elastycznie i świadomie budować swoją strategię zatrudnienia.
01 października 2025
Na to pytania odpowiadał w czasie Kongresu Biur Rachunkowych w Targach Kielce  Szymon Churski, Partner w MDDP Outsourcing.
01 października 2025
Cisza w skrzynce z wiadomościami, koniec urywających się telefonów i zachowanie porządku w dokumentach? Czas realizować to marzenie boi zyskają zarówno księgowi jak i klienci.
01 października 2025
Podczas spotkania MKBR Eryk Skłodowski, Główny Księgowy i Wiceprezes Zarządu Skłodowscy przedstawił kluczowe zagadnienia związane z prowadzeniem ksiąg pomocniczych. Jego prezentacja pokazała, jak duże znaczenie dla poprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa mają właściwie prowadzone ewidencje wspierające księgę główną.